| |
Historia sportu balonowego w Aeroklubie Poznańskim
lata 1957-1979
Sekcja Balonowa Aeroklubu Poznańskiego rozpoczęła swoją działalność w roku 1957. Organizatorem sekcji był ówczesny Kierownik Aeroklubu Jan Czarnecki. Rozpoczęto starania o zebranie funduszy na zakup balonu wolnego. Poparcia udzielił też Zarząd Główny APRL. Otrzymanie w czerwcu 1958 roku do eksploatacji balon "Poznań" SP-BZB umożliwiło sekcji rozwinięcie praktycznej działalności. Pierwszy lot nastąpił z okazji otwarcia Szybowcowych Mistrzostw Świata w dniu 15 czerwca 1958 roku w Lesznie.
W dniu 31.07.1958 roku odbyły się pierwsza po wojnie zawody balonowe w Poznaniu, w których startowały dwa balony „Syrena” i „Poznań”.
Ponieważ Aeroklub nie posiadał jeszcze wyszkolonych pilotów balonowych, załogę balonu „Poznań” stanowił konstruktor balonu inż. Walenty Nowacki, który został zwycięzcą zawodów. Pierwsze swe kroki sekcja stawiała pod „opiekuńczymi skrzydłami” wytrawnego pilota balonowego z Warszawy Zbigniewa Burzyńskiego.
Budowa balonu i zapewnienie jego właściwej eksploatacji możliwe były dzięki wkładowi pracy doświadczonego mechanika balonowego Stanisława Borowiaka. Pierwszym wyszkolonym w roku 1959 pilotem sekcji, a od 1962r. instruktorem był inż. Zbigniew Laszkiewicz. Posiadając własnego społecznego instruktora sekcja rozrastała się szybko przynosząc wiele rozgłosu Aeroklubowi Poznańskiemu.
Duża w tym zasługa Poznańskiego Oddziału Związku Filatelistów Polskich, którzy stali się inicjatorami zawodów balonowych połączonych z przesyłką poczty balonowej, szeroko propagując tym samym sport balonowy.
W nocy z 7 na 8 września 1958r. podczas nocnego lotu po stacie z Gniezna zginął w okolicach Kościerzyny na balonie SP-BZB Poznań Franciszek Hynek.
W roku 1959 odbyły się po raz pierwszy zawody balonowe o Puchar Międzynarodowych Targów Poznańskich. Zwyciężył Zbigniew Laszkiewicz na balonie „Poznań”. Ogółem balon „Poznań” wykonał w tym roku 7 lotów w czasie 9 godzin 46 min, przelatując 269km. Duże ożywienie nastąpiło w działalności sekcji balonowej aeroklubu w roku 1960. W dniu 16.06 odbyły się w Poznaniu II Zawody Balonowe o Puchar Międzynarodowych Targów Poznańskich. Były to największe z dotychczas organizowanych zawodów balonowych. Startowały balony „Poznań”, „Syrena” i „Katowice”. Zwycięstwo odniosła załoga naszego Aeroklubu w składzie: Zbigniew Laszkiewicz, Stefan Makné i Wojciech Szczepański na balonie „Poznań”. Zwycięski lot, w którym pokonana została odległość 208km, trwał 7 godzin. Drugie miejsce zajęła załoga balonu „Katowice”, a trzecie „Syrena”. Nie powiodło się natomiast naszej załodze w I Krajowych Zawodach Balonowych, które odbyły się w Warszawie w dniu 14.09.
Balon „Poznań” pilotowany przez pilota Stefana Makné zajął 4 miejsce. W ciągu roku sekcja balonowa wyszkoliła 2 pilotów balonowych, wykonała w sumie 11 lotów w ogólnym czasie 26 godzin i przeleciała 756km.
Dużą aktywność przejawiała sekcja w roku 1961. W dniu 25 czerwca rozegrane zostały w Poznaniu III Zawody Balonowe o Puchar MTP. Zwycięstwo odniosła załoga Aeroklubu Warszawskiego na balonie „Syrena”.
Drugie miejsce zajęła załoga Aeroklubu Poznańskiego (pil. Zbigniew Laszkiewicz) na balonie „Poznań”. W II Krajowych Zawodach Balonowych załoga naszego Aeroklubu w składzie: Stefan Makné, Hieronim Kosmowski i Mieczysław Czempiński na balonie „Poznań” zajęła drugie miejsce. Ogółem w roku 1961 sekcja balonowa wykonała 17 lotów, wylatano 34 godziny i przeleciano 936km. Wyszkolono też 3 pilotów balonowych III klasy. W roku 1962 sekcja wykonała 10 lotów balonowych w ogólnym czasie 20 godz. i przeleciano 240km. W III Krajowych Zawodach Balonowych załoga naszego Aeroklubu (pil. Stefan Makné) zajął II miejsce, a załoga pilota Zbigniewa Laszkiewicza na balonie „Polonez” IV miejsce. W roku 1963 wykonano 12 lotów balonowych i przeleciano 320km w łącznym czasie 21 godzin. W 1963 roku sekcja liczyła 14 członków. Natrafiała ona w swej działalności na duże trudności wynikające z ograniczeń w uzyskaniu zezwolenia na start.
Dzięki prężności sekcji udało się zorganizować podobnie jak w latach ubiegłych Zawody Balonów Wolnych o Puchar Dowódcy Lotnictwa Operacyjnego.
Zawody te odbyły się w czerwcu i połączone były z przewozem poczty balonowej. Załogi poznańskie w składzie Zbigniew Laszkiewicz i Hieronim Kosmowski zajęła w nich II miejsce. Drugi start balonu „Poznań” miał miejsce w sierpniu w Jeleniej Górze, podczas zawodów o Puchar im. płk Hynka - zawody nie zostały rozegrane, gdyż z przyczyn technicznych nie wystartowały 2 spośród 4 balonów.
W 1965 roku na starcie kolejnych Zawodów o Puchar Dowódcy Lotnictwa Operacyjnego, które odbyły się 27 czerwca w Poznaniu, stanęły 4 balony. Zwyciężyła załoga poznańska w składzie pil. Zbigniew Laszkiewicz, płk. Kazimierz Pieniążek i Gromosław Czempiński. W ramach Zawodów balony przewoziły także pocztę. Pilot Aeroklubu Poznańskiego Stefan Makné, reprezentował Polskę na Międzynarodowych Zawodach Balonowych, które odbyły się w czerwcu w Wiedniu. Startowali w nich reprezentanci 6 państw. Stefan Makné na balonie „Polonez” przeleciał najdłuższą odległość i zajął I miejsce.
W 1965 roku sekcja balonowa wykonała łącznie 4 starty oraz jeden pokaz balonu na linie z okazji zakończenia etapu Wyścigu Pokoju w Poznaniu.
W roku 1966 miały miejsce tylko dwa starty balonów z poznańską załogą:
- Zawody Balonowe o Puchar Dowódcy Lotnictwa Operacyjnego, w których startowali na balonie „Poznań” Stefan Makné i Kazimierz Pieniążek. Zawody nie zostały rozegrane, z powodu nie wystartowania dwóch balonów
- w lipcu w Lipsku (NRD) w czasie Spadochronowych Mistrzostw Świata załoga w składzie: Stefan Makné i Gromosław Czempiński dokonała propagandowego wzlotu balonu
Rok 1967 jest właściwie zmierzchem sportu balonowego w Polsce. W całym kraju były tylko 3 balony, które wykonały łącznie 5 startów.
W czerwcu odbyły się tradycyjne Zawody Balonowe o Puchar Dowódcy Lotnictwa Operacyjnego w których uczestniczyło 5 balonów.
Z uwagi na to, że wszystkie balony wylądowały poza wyznaczonym sektorem lotu załogi startujące zostały zdyskwalifikowane. Balony, podobnie jak w latach poprzednich, przewiozły pocztę balonową. Kolejny start balonu „Poznań” miał miejsce podczas Wyścigu Pokoju w dniu 11 maja, kiedy to z powodu silnego wiatru, zerwał się z uwięzi. W koszu znajdowali się Mieczysław Czempiński i Zdzisław Płotkowiak, którym z wielkimi przygodami udało się szczęśliwie wylądować w ogródkach działkowych pod Poznaniem.
Ostatni lot balonu „Poznań” miał miejsce w Jeleniej Górze. W locie tym balon uległ zniszczeniu. W związku z tym w 1968 roku sekcja nie wykonała ani jednego lotu. Jedynie Stefan Makné miał okazję wykonywania lotów podczas szkolenia 11 kandydatów na pilotów balonowych w Czechosłowacji.
W 1969 roku sekcja liczyła 9 członków. Ponieważ sekcja w dalszym ciągu nie posiadała własnego balonu, wszystkie swe starty wykonała na pożyczonym balonie „Katowice”.
Do skutku doszły 2 starty, ponieważ w 3-cim który miał miejsce na lotnisku w Lipsku, na skutek silnego wiatru powłoka balonu wyrwała się z sieci i balon po przeleceniu samodzielnie 20 km uległ uszkodzeniu. Był to zarazem ostatni akt działalności sportu balonowego, gdyż tym samym uległ zniszczeniu ostatni balon, jaki posiadała Polska.
Pomimo dużych trudności w wykonywaniu lotów balonowych piloci Aeroklubu Poznańskiego wykonali 67 startów.
Na podkreślenie zasługuje fakt, że sekcja ta pracowała wyłączni w oparciu o społeczny aktyw instruktorski, którymi byli inst. Zbigniew Laszkiewicz, inż. Stefan Makné i Władysław Rewakowicz.
Szczególną opieką sekcja cieszyła się ze strony znanego w świecie od lat niemal czterdziestu działacza sportu balonowego inż. Zbigniewa Burzyńskiego.
Po kasacji w 1968 roku balonu SP-BZB „Poznań” sekcja balonowa Aeroklubu Poznańskiego zainicjowała przy finansowym poparciu Dyrekcji Zjednoczenia Przemysłu Gumowego „Stomil” budowę nowego balonu. który zbudowany został w roku 1971 przez Grudziądzkie Zakłady Przemysłu Gumowego „Stomil”. Balon ten o pojemności 2200m³ otrzymał znaki rejestracyjne SP-BZF i nazwę „Stomil”.
V dniu 11 września 1971 roku oblotu balonu dokonała załoga w składzie pilot Stefan Makné, rzeczoznawca Inspektoratu Kontroli Cywilnych Statków dowietrznych Eugeniusz Olszański oraz członek załogi inż. Zbigniew Burzyński. W trzecim locie, który wykonywany był w dniu 9 października 1971r. przez załogę w składzie pil. Władysław Rewakowicz oraz pasażerowie Wojciech Jaworowicz i Kazimierz Pieniążek podczas lądowania balon zaczepił o przewody telefoniczne i uległ zniszczeniu. Otrzymane z tytułu ubezpieczenia fundusze stanowiły środki na odbudowę balonu o tej samej pojemności, który wykonany został w tych samych Zakładach. Nowy balon SP-BGZ „Stomil” odbył swój pierwszy lot w dniu 27.08.1972r. a załogę stanowili inż. Stefan Makné i Eugeniusz Olszański.
W okresie od roku 1971 do 1974 sekcja wyszkoliła, dwóch pilotów balonowych - kol. Eugeniusza Olszańskiego oraz Ireneusza Cieślaka. Nie doszły niestety do skutku planowane w latach 1973 i 1974 Zawody Balonowe, a działalność sekcji ograniczyła się do działalności szkoleniowej połączonej z wykonywaniem startów w różnych imprezach organizowanych na terenie kraju np. z okazji Święta Pracy, Święta Odrodzenia 22 Lipca, Światowej Wystawy Filatelistycznej, która odbyła się w Poznaniu a lot połączony był z przewozem poczty balonowej.
Ponadto piloci balonowi brali udział w święcie związanym z jubileuszem „Trybuny Robotniczej” w Łodzi. W wyniku starań członków sekcji balonowej dwie ulice w rejonie lotniska Ławica otrzymały nazwy Zbigniewa Burzyńskiego i Franciszka Hynka. W okresie od 1975-1978 roku nastąpiło wyraźne ożywienie w działalności sekcji balonowej. Prowadząc szkolenie pilotów sekcja już w roku 1975 wyszkoliła 2 nowych pilotów Hieronima Kosmowskiego i Franciszka Góralewicza. Nawiązano również współpracę z pilotami balonowymi w Pradze, którzy wyszkoleni zostali przez kol. inż. Stefana Makné. Duże ożywienie notuje się również w działalności sportowej i szeroki, udział poznańskich pilotów balonowych w różnych zawodach.
Do czołowych osiągnięć pilotów balonowych w roku 1975 zaliczyć należy:
- udział w Zawodach Balonowych w Pradze w dniu 1.06.1975r. i zajęcie I-go miejsca przez załogę pil. bal. Eugeniusza Olszańskiego
- w organizowanych w Warszawie w dniu 24.08.1975r. Międzynarodowych Zawodach Balonów Wolnych zwyciężyła załoga poznańska w składzie: pil. Stefan Makné, Hieronim Kosmowski i Franciszek Góralewicz
- również w II Międzynarodowych Zawodach Balonów Wolnych, które odbyły się w Częstochowie nasz balon „Stomil” z załogą pil. Stefan Makné, Hieronim Kosmowski i Ireneusz Cieślak zajął 1 miejsce
W następnym roku sekcja balonowa wykazywała dużą aktywność sportową.
W Międzynarodowych Zawodach Balonów Wolnych, które rozegrano w Taborze CSSR w dniach od 13 do 15 sierpnia 1976 z udziałem załóg CSSR, Austrii, Polski i RFN, nasza załoga z pilotem Stefanem Makné zajęła 5 miejsce na 9 startujących balonow. W Balonowych Mistrzostwach Świata, które odbyły się w roku 1976 w Augsburgu (RFN) startowały dwie nasze załogi. Pierwsza w składzie: Ireneusz Cieślak i Franciszek Góralewicz na balonie oddanym do dyspozycji przez organizatora zawodów o znakach D-AGIP o pojemności 630m³. Druga załoga w składzie: pil. Hieronim Kosmowski na wypożyczonym z Balon-Klubu Praha balonie „Barum” o pojemności 525 m³. W silnej międzynarodowej konkurencji załogi nasze zajęły po trzech konkurencjach 8 i 13 miejsce na 20 startujących załóg, które reprezentowały 13 krajów.
W roku 1977 kontynuowano ożywioną działalność sekcji balonowej. Dzięki ofiarnej działalności społecznej kol. Stefana Makné oraz Władysława Rewakowicz powołano Komitet Organizacyjny Międzynarodowych Zawodów Balonowych, któremu powierzono organizację Międzynarodowych Zawodów Balonowych o Puchar Studia-2 TVP w Łodzi.
W zawodach które odbyły się w dniu 16.10.1977r. startowały załogi z Wielkiej Brytanii, Szwecji. Holandii, Węgier, RFN i Polski. W klasie balonów gazowych polska załoga w składzie: Franciszek Góralewicz oraz Ireneusz Cieślak zajęła drugie miejsce .Razem startowało w zawodach 8 balonów w tym 3 gazowe oraz 5 na ogrzane powietrze. Kierownikiem Zawodów był Stefan Makné a przewodniczącym Komisji Sędziowskiej Władysław Rewakowicz. Bardzo dobrze zorganizowane i przeprowadzone zawody stały się przypomnieniem bogatych tradycji sportu balonowego w Polsce.
Ponadto w roku 1977 piloci balonowi sekcji wykonali 15 lotów balonowych startując na zawodach w Słupsku, w Łodzi oraz na zawodach w m. Jablonec w CSRS.
Równolegle z działalnością organizacyjną i sportową sekcja prowadziła szkolenie węgierskich pilotów balonowych, którzy szkoleni przez kol. Stefana Makné na balonie „Panonia” otrzymali pierwsze węgierskie licencje pilotów balonowych.
Rok 1978 Sekcja Balonowa Aeroklubu Poznańskiego zamyka poważnym dorobkiem organizacyjnym i sportowym. Sekcja liczy obecnie 18 członków i wielu sympatyków. Dzięki aktywnej działalności społecznej kol. Stefana Makné, Władysława Rewakowicza oraz Eugeniusza Olszańskiego, sekcja wypracowała pokaźne fundusze, które umożliwiły rozwinięcie szerszej działalności, w wyniku której sekcja zakupiła balon na ogrzane powietrze oraz nawiązała współpracę z Fabryką Samochodów Osobowych w Warszawie, przy pomocy której budowany będzie nowy balon. Na podkreślenie zasługuje fakt, że cała działalność Sekcji Balonowej Aeroklubu Poznańskiego opiera się na pracy społecznej jej ofiarnych członków.
Opracowanie: Aeroklub Poznański "60 lat sportu lotniczego w Poznaniu" Janusz Łukaszewicz (teksty: Stanisław Alexandrowicz, Tadeusz Przybył, Janusz Łukaszewicz, Mieczysław Czempiński, Gromosław Czempiński, Władysław Kamiński), Poznań 1979
|
|
